عباس هاشمی دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در شرایط فعلی با توجه به محدودیت‌های منابع ارزی، آزادسازی واردات و هزینه‌کرد این ارز محدود برای واردات کالای نهایی هوشمندانه نیست، گفت: فعلا باید اجازه دهیم به جای آزادسازی محصول نهایی، مواد اولیه و اجزا و قطعات مورد نیاز تولید لوازم خانگی تسهیل شود؛ اما بعد از مدت محدودی می‌توانیم این حمایت‌ها را به حمایت‌های موثر و منطقی تعرفه‌ای تبدیل کنیم.
عباس هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه آزادسازی واردات در مجموع مکانیزم خوبی است، گفت: ممنوعیت واردات از سال 1397 کمک شایانی به صنعت لوازم خانگی کرد و باعث شد تولیدکنندگان هوشمند از این فرصت در جهت ارتقای کمی و کیفی، توسعه خدمات پس از فروش و سایر عواملی که می‌تواند سهم بازار آن‌ها را افزایش دهد، استفاده کنند.
وی با بیان اینکه ممنوعیت واردات لوازم خانگی نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد، تصریح کرد: اما در شرایط فعلی با توجه به محدودیت‌های منابع ارزی و مدت زمان طولانی برای تخصیص ارز مورد نیاز مواد اولیه، اجزا و قطعات مورد نیاز تولید که بیش از 80 روز طول می‌کشد، ازادسازی واردات و هزینه‌کرد این ارز محدود برای واردات کالای نهایی هوشمندانه نیست.
به گفته دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در حال حاضر باید اجازه دهیم به جای آزادسازی محصول نهایی، مواد اولیه و اجزا و قطعات مورد نیاز تولید لوازم خانگی تسهیل شود. اما بعد از مدت محدودی می‌توانیم این حمایت‌ها را به جای محدودیت به حمایت‌های موثر و منطقی تعرفه‌ای تبدیل کنیم ارام آرام به سوی آزادسازی واردات لوازم خانگی برویم.
هاشمی با بیان اینکه با وجود محدودیت شاهد رشد تولید و توسعه کارخانجات و تولید کالاهای جدید بودیم، گفت: در حوزه کالاهایی مثل اسپیلت، مایکروویو و ماشین ظرفشویی که محدودیت تولید داشتیم و تولید کمتر از نیاز بود هم طرح‌های توسعه‌ای انجام شد. الآن باید حمایت جدی در دستور کار قرار گیرد و بعد برنامه‌ریزی شود تا بعد از زمان محدودی ممنوعیت واردات تبدیل به حمایت تعرفه‌ای شود.
وی درباره تاثیر آزادسازی واردات بر قیمت‌ها نیز اظهار کرد: نمی‌توان گفت آزادسازی تاثیر چشمگیری بر قیمت خواهد داشت. چرا که قیمت به فاکتورهای دیگری وابسته است؛ از جمله بحث چالش‌های تامین مواد اولیه که اگر تسهیل شود و مواد اولیه به شکل اعتباری به دست تولیدکننده برسد، بر قیمت اثر گذار خواهد بود. همچنین کنترل تورم سالانه و کاهش سایر هزینه‌ها مثل خدمات پیمانکاری بر قیمت اثر دارد. اگر واردات هم انجام شود در صورت رعایت شرایط یاد شده، ممکن است قیمت‌ها را متعادل کند، اما به نظر نمی‌رسد تاثیر مستقیم داشته باشد.
جدال طولانی بر سر ممنوعیت یا آزادسازی
گفتنی است واردات لوازم خانگی از سال 1397 ممنوع است و در حال حاضر عمده کالاهای خارجی موجود در بازار قاچاق هستند که با گارانتی‌های تقلبی فروخته می‌شوند. طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال 1397 و تمدید آن، ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان سال 1400 ادامه داشت، اما این تصمیم تاکنون به صورت سالانه تمدید شده است.
اما اخیرا وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته بود که باید انحصار از بازار لوازم خانگی رفع شود و به سمتی حرکت کنیم که در عین رقابت‌پذیر کردن صنایع، فرصت انتخاب را برای مردم فراهم کنیم و برای رقابت پذیر کردن کالاهای ایرانی، با رعایت تعرفه‌های مناسب، ممکن است مجوز واردات لوازم خانگی صادر شود.
به طور کلی در این سال‌ها آزاد شدن واردات لوازم خانگی با موافقت‌ها و مخالفت‌هایی مواجه بوده است. موافقان آزاد شدن واردات لوازم خانگی معتقدند این ممنوعیت‌ها باعث محدود شدن انتخاب مصرف کننده شده و به عبارت دقیق‌تر حق مصرف‌کنندگان در این‌گونه تصمیمات نادیده گرفته شده است. همچنین نبود رقابت بین تولیدکنندگان داخلی با خارجی‌ها در آینده منجر به انحصار در صنعت لوازم خانگی و شبیه شدن این صنعت به وضعیت صنعت خودرو می شود و کالاهای ایرانی رشد و بهبود کیفیت لازم را نخواهند داشت.
موافقان آزاد شدن واردات لوازم خانگی می‌گویند این قانون حقوق مصرف‌کننده را در نظر نگرفته، اما مخالفان معتقدند تولیدکنندگان ایرانی شرایط برابر با تولیدکنندگان خارجی ندارند که بتوانند با آن‌ها رقابت کنند. اما در مقابل، مخالفان آزاد شدن واردات لوازم خانگی معتقدند تجربیات کشورهای دیگر نشان می‌دهد که برای به بلوغ رسیدن یک صنعت باید حداقل چند سال و تا زمانی که تولید داخل به نقطه رقابت برسد، از صنایع حمایت کرد. آن‌ها همچنین می‌گویند برای رقابت تولیدکنندگان داخلی با خارجی‌ها، باید شرایط برابر در زمینه تامین مالی ارزان، تامین مناسب مواد اولیه و غیره فراهم شود. اما الان این شرایط برای داخلی‌ها وجود ندارد. نکته دیگر این است که مخالفان واردات معتقدند، واردات محصول نهایی عمق تولید داخل را کاهش می‌دهد و واردات حتما باید همراه با انتقال فناوری باشد تا به ارتقای وضعیت تولید در کشور کمک کند.
